Atodiad C – Digwyddiad rhanddeiliaid, 6 Mawrth 2014

Aelodau yn bresennol: Keith Davies, William Graham, Rhun ap Iorwerth, Eluned Parrott, Joyce Watson

Diben

Nod y digwyddiad hwn oedd rhoi cyfle i Aelodau’r Pwyllgor glywed safbwyntiau a phrofiadau myfyrwyr, staff ac academyddion Prifysgol Caerdydd a Phrifysgol Metropolitan Caerdydd ynglŷn â rhaglen Erasmus yr Undeb Ewropeaidd. Mae’r cynllun hwn yn galluogi myfyrwyr addysg uwch i astudio neu weithio dramor fel rhan o’u cwrs gradd, a staff i addysgu neu hyfforddi mewn gwledydd Ewropeaidd eraill.

Bu pedwar ar bymtheg yn cymryd rhan yn y digwyddiad. Hwylusodd Aelodau’r Cynulliad drafodaeth yn y pum grŵp ar y tair thema ganlynol:

- Beth oedd wedi ysgogi’r myfyrwyr a’r staff i gymryd rhan mewn rhaglen gyfnewid; pa brofiadau a gawsant; a pha effaith a gafodd arnynt ar lefel bersonol ac academaidd;

- Y manteision a’r rhwystrau i annog rhagor o fyfyrwyr sy’n graddio i astudio’r tu allan i’r DU am gyfnod o’u hastudiaethau;

- Sut mae Cymru’n gallu cefnogi symudedd allanol myfyrwyr yn well a manteisio ar gyfleoedd sy’n deillio o gymryd rhan mewn rhaglenni’r UE fel Erasmus.

Aeth Aelodau’r Cynulliad ati i grynhoi prif bwyntiau pob grŵp i’r grŵp llawn.

Crynodeb o’r prif bwyntiau

1. Profiadau a manteision rhaglen Erasmus

· Mae rhaglen Erasmus wedi bod yn llwyddiant digamsyniol.

· Mae Erasmus yn ehangu gorwelion, safbwyntiau a phrofiadau – mae’n rhoi mantais i fyfyrwyr a’u helpu i greu argraff.

· Mae Erasmus yn bwysig ar lefel wleidyddol gan ei bod yn datblygu dealltwriaeth ddiwylliannol ac yn cynyddu rhwydweithiau a chysylltiadau sefydliadol a phersonol, gan gynnwys ffrindiau am oes.

· Mae Erasmus yn hyrwyddo agweddau cadarnhaol a chysylltiadau agosach â’r UE.

· Mae myfyrwyr Erasmus yn cyflawni ac yn perfformio’n well yn academaidd.

· Mae myfyrwyr sy’n dewis gadael yn fwy tebygol o ymgymryd ag addysg ôl-radd. 

· Mae myfyrwyr Erasmus wedi dilyn cyrsiau gradd amrywiol – e.e. ieithoedd modern, busnes, meddygaeth.

· Mae yna sawl ffactor ysgogi (e.e. prifysgol, ysgol).

· Roedd myfyrwyr Erasmus o’r farn fod cymorth gweinyddol Prifysgol Caerdydd yn “rhagorol”, er eu bod yn credu bod dewis cymharol gyfyngedig o brifysgolion dramor i astudio ynddynt.

· Cefnogwyd targed Prifysgol Caerdydd sy’n nodi y dylai 17 y cant o fyfyrwyr sy’n graddio astudio dramor, ond mae angen gwella cysondeb ar draws adrannau a chyrsiau gwahanol, e.e. mae rhaglen Erasmus yn orfodol ar gyfer cyrsiau iaith, ond nid yw ar gael yn aml ar gyfer cyrsiau eraill oherwydd systemau credydau’r cyrsiau gradd.

· Nid oes gan Brifysgol Metropolitan Caerdydd darged symudedd allanol ar hyn o bryd, ond bydd yn pennu targed cyn bo hir.

· Mae Erasmus Mundus yn bwysig ar gyfer hyrwyddo symudedd staff mewn gwledydd y tu allan i Ewrop.

· Mae Prifysgol Metropolitan Caerdydd wedi cael llwyddiant mawr gyda rhaglen Erasmus Mundus, gan gymryd rhan mewn 12 prosiect ac arwain 6, sy’n fwy nag unrhyw sefydliad arall yn y DU.

· Yn ogystal â rhoi profiad gwych i fyfyrwyr, mae’n rhaid i Gymru fanteisio ar dalent o Gymru yn hytrach na dim ond cynyddu faint o dalent sy’n cael ei allforio.

· Mae yna fanteision clir ar gyfer prifysgolion a busnesau hefyd, e.e. cynyddu cyflogadwyedd, marchnata/atyniad prifysgolion, y cysylltiadau a’r rhwydweithiau sy’n cael eu cynnig i staff prifysgolion.

· Dylai symudedd ac astudio dramor fod yn rhan o bob cwrs gradd ac nid yn eithriad iddynt.

2. Rhwystrau i annog rhagor o fyfyrwyr sy’n graddio i astudio dramor

· Mae’n gallu bod yn anodd denu myfyrwyr i raglen Erasmus – Mae’r nifer sy’n ei hastudio yn lleihau.

· Mae’n debyg mai arian yw’r rhwystr mwyaf, yn enwedig os oes rhaid i fyfyrwyr dalu ffioedd dysgu a thalu am lety dramor ac yn y wlad hon.

· O dan Erasmus+ ni fydd ysgoloriaethau a ariennir yn llawn ar gael bellach ar gyfer Erasmus Mundus.

· Mae yna ddiffyg ymwybyddiaeth o Erasmus mewn ysgolion ac ymysg myfyrwyr nad ydynt yn astudio iaith yn y brifysgol.

· Gall rhwystrau diwylliannol, fel diffyg hyder neu ganfyddiadau o wledydd ac ieithoedd eraill, atal myfyrwyr rhag astudio dramor. Fodd bynnag, mae llawer o’r cyrsiau sydd ar gael mewn prifysgolion yn Ewrop yn cael eu cynnal drwy gyfrwng y Saesneg, felly nid oes rhaid i ddiffyg gwybodaeth am iaith Ewropeaidd fod yn rhwystr i’r rhai sy’n awyddus i astudio dramor.

· Gall rhieni fod yn rhwystr mawr hefyd gan eu bod yn gwneud cyfraniad allweddol at benderfyniadau yn ymwneud â chyrsiau israddedig yn benodol.

· Mae myfyrwyr gofal iechyd yn tueddu i fod yn fenywod a/neu’n fyfyrwyr aeddfed sydd ag ymrwymiadau teuluol, sy’n cyfyngu ar eu gallu i astudio dramor am gyfnod hir.

· Gall cyfnod estynedig dramor effeithio ar rai myfyrwyr Erasmus wrth iddynt geisio ail-afael yn eu bywyd a’u hastudiaethau yn eu prifysgol wreiddiol.

· Mae llawer o’r ysgogiad yn deillio o angerdd a brwdfrydedd staff unigol yn hytrach nag o strategaeth ystyrlon.

3. Sut mae Cymru’n gallu cefnogi symudedd allanol myfyrwyr yn well

· Mae angen strategaeth symudedd genedlaethol.

· Gellid darparu rhagor o gyllid i hyrwyddo a marchnata’r rhaglen a manteision cyfranogi – gan ei hwyluso o bosibl o un pwynt cyswllt ar gyfer Cymru gyfan.

· Gellid darparu cyllid (yn seiliedig ar brawf modd efallai?) i sicrhau bod mwy o bobl yn manteisio ar y cyfleoedd.

· Dylai cyllid fod ar gael hefyd fel bod academyddion a chydgysylltwyr yn gallu hwyluso rhwydweithio a chyfarfodydd â phartneriaid Ewropeaidd.

· Dylid codi ymwybyddiaeth o Erasmus ymysg myfyrwyr iau tua 14 i 15 oed drwy’r ysgolion, a chodi ymwybyddiaeth y Gwasanaeth Gyrfaoedd a phrifysgolion o’r rhaglen.

· Dylai pobl plentyn ysgol gael y cyfle i brofi ymweliadau cyfnewid dramor.

· Dylid defnyddio myfyrwyr Erasmus i hyrwyddo’r rhaglen a rhannu eu profiadau â myfyrwyr eraill drwy wneud datganiadau mewn darlithoedd a ffeiriau.

· Mae Prifysgol Caerdydd yn sefydlu rhaglen o lysgenhadon ar gyfer ei chanolfan newydd yn yr hydref; mae Prifysgol Metropolitan Caerdydd wedi bod yn gweithio gydag ysgolion unigol – ac mae rhai ohonynt yn cymryd rhan amlycach na’i gilydd.

· Mae angen gwella dealltwriaeth ac ymwybyddiaeth o fanteision a gwerth cymryd rhan yn rhaglen Erasmus, yn enwedig ymysg rhieni.

· Gellid gwella gweinyddiaeth rhaglen Erasmus.

· Dylid annog rhagor o fyfyrwyr nad ydynt yn astudio ieithoedd i gymryd rhan yn rhaglen Erasmus.

· Byddai modd gwella’r broses o fonitro, mesur, meincnodi a gwerthuso symudedd myfyrwyr er mwyn nodi’r holl weithgarwch a chael ôl-drafodaeth lawn ar brofiadau myfyrwyr.

· Mae’n bwysig cadw mewn cysylltiad â myfyrwyr Erasmus drwy ddefnyddio cronfa ddata ac olrhain eu cyflogadwyedd a’u cyrchfannau mwy hirdymor.

· Gellir gwneud mwy i fanteisio ar y cysylltiadau rhwng myfyrwyr Erasmus a busnesau.

· Mae angen ysgogiad ac ymdrech ar lefel sefydliadol, gyda strategaeth ystyrlon sy’n ennyn cefnogaeth staff a myfyrwyr.

· Mae angen ymroddiad a brwdfrydedd gan unigolion – arloeswyr newid sy’n gallu denu adnoddau a gwneud i bethau ddigwydd.

· Mae angen rhagor o dargedau i gynyddu canran y myfyrwyr sy’n astudio dramor.

· Dylid sicrhau bod lleoliadau byrrach, mwy hyblyg ar gael (1 i 2 wythnos efallai) cyn bod myfyrwyr yn ymrwymo i gyfnewidiadau mwy hirdymor, a dylid darparu cyllid ar gyfer hynny, e.e. cynllun bwrsariaeth ar gyfer rhaglenni cyfnewid yn ystod yr haf.

· Dylid manteisio ar y cysylltiadau Ewropeaidd a ddatblygwyd gan Lywodraeth Cymru a’r Cynulliad Cenedlaethol er budd cyfnewidiadau ar gyfer myfyrwyr Cymru ac addysg uwch.

· Dylid cynnig hyfforddiant iaith i gefnogi myfyrwyr Erasmus.

· Dylid sicrhau bod dysgu ieithoedd yn orfodol mewn ysgolion cynradd ac uwchradd.

· Dylid sicrhau bod cylchoedd semester a strwythurau gradd prifysgolion yn fwy cydnaws â thymhorau lleoliadau Erasmus.

· Dylai cyrff rheoleiddio sicrhau bod eu systemau achredu yn cydnabod gwerth myfyrwyr sy’n astudio dramor.

· Dylai myfyrwyr Erasmus gael credydau ychwanegol.

· Gellid cynnwys symudedd/gweithgarwch rhyngwladol yn y meini prawf ar gyfer dyrchafiad academaidd/staff er mwyn hyrwyddo cyfnewid rhyngwladol.